Het aantal jongeren dat wordt geplaatst in instellingen voor gesloten jeugdzorg, de JeugdzorgPlus, is in de eerste helft van 2018 gedaald in vergelijking met het eerste half jaar van 2017. Dat blijkt uit de halfjaarlijkse Plaatsingsgegevens JeugdzorgPlus. “De afgelopen jaren steeg het aantal plaatsingen in de JeugdzorgPlus”, aldus Bas Timman, bestuurslid van Jeugdzorg Nederland. “Het is positief dat die stijging nu is omgezet in een daling, maar het is nog te vroeg om daar harde conclusies aan te verbinden. Ik ben benieuwd hoe de cijfers over heel 2018 er uit zullen zien”.
Van stijging naar daling
Het aantal plaatsingen daalde van 991 in de eerste helft van 2017 naar 846 in de eerste helft van 2018. In 2015, direct na de decentralisatie van de jeugdzorg, daalde het aantal in de JeugdzorgPlus geplaatste jongeren voor het laatst. Dat werd zeer waarschijnlijk veroorzaakt door de grote veranderingen in de toeleiding naar jeugdzorg. Gemeenten waren deze nieuwe taak nog aan het inregelen, waardoor de instroom naar veel hulpvormen tijdelijk stokte. De jaren daarna steeg het aantal plaatsingen in de JeugdzorgPlus steeds. In de eerste helft van 2018 is deze stijging omgezet in een daling. “De cijfers zijn interessant, maar geven geen informatie over de achtergrond van deze daling”, zegt Bas Timman. “Wordt al eerder de juiste hulp geboden, zijn nieuwe kleinschalige alternatieven succesvol, of stokt juist de toegang? Er zijn verschillen tussen regio’s en er zijn verschillende mogelijke verklaringen voor de daling. Uit deze cijfers kunnen we niet afleiden welke verklaring klopt. Dit zou ook per regio kunnen verschillen”.
Aandeel plaatsingen zonder kinderbeschermingsmaatregel blijft hoog
Opvallend is dat het aandeel van plaatsingen zonder kinderbeschermings- of jeugdreclasseringsmaatregel hoog blijft en verhoudingsgewijs zelfs iets toeneemt. Een plaatsing in de JeugdzorgPlus wordt altijd getoetst en bekrachtigd door de rechter. In de meeste gevallen is er naast de gesloten machtiging die de rechter uitspreekt, sprake van een kinderbeschermingsmaatregel (een ondertoezichtstelling of voogdijmaatregel). De cijfers laten opnieuw zien dat (relatief) vaker een gesloten machtiging wordt afgegeven zonder dat er ook een kinderbeschermingsmaatregel van kracht is. In 2015 was dat nog 19 procent van de gevallen; in het eerste half jaar van 2017 is het aantal plaatsingen zonder maatregel gestegen tot 23 procent en in de eerste helft van 2018 steeg dit tot 27 procent. Jeugdzorg Nederland pleitte vorig jaar al voor een landelijk onderzoek naar de oorzaak van deze toename. Timman: “De nieuwe cijfers benadrukken het belang van nader onderzoek naar deze plaatsingen zonder maatregel. Als we weten hoe de verwijzingen lopen, zijn we ook beter in staat de problematiek aan te pakken.”
JeugdzorgPlus zwaarste vorm van jeugdzorg
JeugdzorgPlus is gesloten jeugdhulp die wordt geboden aan kinderen en jongeren die niet bereikbaar zijn voor lichtere vormen van hulpverlening. Zonder behandeling vormen zij een risico voor zichzelf of hun omgeving. JeugdzorgPlus wordt zo kort als nodig en zo lang als noodzakelijk opgelegd. Jongeren verblijven gemiddeld iets minder dan zeven maanden in de JeugdzorgPlus. In 2015 was dat nog acht maanden.
Download hier de Factsheet JeugdzorgPlus-2018-1
Klik hier voor meer informatie over JeugdzorgPlus