Het aantal opdrachtgevers in de jeugdzorg werd in 2015 met één (decentralisatie)slag verhonderdvoudigd. Niet langer werden de jeugdzorgaanbieders gefinancierd door provincies en rijk; ze hadden ineens te maken met honderden gemeenten aan wie ze moeten factureren en verantwoording moeten afleggen. Om te voorkomen dat er net zoveel verschillende manieren van administreren en factureren zouden komen als dat er gemeenten zijn, spraken gemeenten samen met aanbieders een aantal landelijke standaarden af. Hoewel die standaarden nu (deels) gebruikt worden, ervaren jeugdzorgaanbieders nog steeds veel administratieve lasten die eigenlijk vermijdbaar zijn. Middelen die nu daaraan worden besteed, gaan niet naar de zorg voor kwetsbare kinderen. In een artikel op Sociaalweb.nl, betoogt Hans Spigt niet alleen dat het anders moet, maar dat het ook anders kan.
Gemeenten volgen standaarden niet consequent
Het grootste probleem is niet dat de standaarden níet worden gebruikt, maar dat ze niet consequent en volledig worden gevolgd. Er lijkt altijd wel een goede reden voor een gemeente om, met gebruikmaking van de standaarden, het toch net even anders te doen. Al die kleine beetjes ‘anders’ door het hele land heen bij elkaar opgeteld, veroorzaken een administratieve wirwar die leidt tot verspilling van geld. Dat kan en moet anders. De eigen kleur van een gemeente kan tot uiting komen in de beleidskeuzen die worden gemaakt, maar toch niet in de administratieve afhandeling daarvan.
Beleidsvrijheid ja; administratieve vrijheid nee
Is het passend om een wijkteam in te richten voor 0 tot 100 of juist specifiek voor jeugdigen? Is het passend om psychiatrische expertise op te nemen in het wijkteam? Of expertise op het gebied van schulden en armoede en/of juist inzicht in het voorkomen van criminaliteit? Die keuzen kunnen gemeenten passend bij de lokale situatie maken. Op welke manier worden aanbieders aangestuurd en gecontracteerd? Financiering op de beschikbaarheid van een 24-uurs crisisdienst of per overnachting? Gemeenten hebben alle ruimte om deze beleidsvragen te beantwoorden vanuit de eigen context. Dat past allemaal bij een gedecentraliseerde verantwoordelijkheid en dat is al moeilijk genoeg, zo is de ervaring. Als het om de administratieve afhandeling van geleverde zorg gaat, dan wordt gepaste terughoudendheid gevraagd om bij te dragen aan het grotere geheel: minder geld naar de administratie en meer naar de zorg voor jeugd.
U leest het volledige artikel in het online magazine van Sociaalweb: Financiën Jeugdhulp: hoe krijgt u deze op orde?