‘Blij van een warme douche’
Dit voelt als de eerste koude winterochtend dit jaar. Ik sta samen met een collega buiten bij het politiebureau. Mijn collega voert de ondertoezichtstelling uit en ik ben betrokken vanuit de jeugdreclassering. Samen gaan we in gesprek met een zestienjarige jongen die verdacht wordt van het plegen van opnieuw een strafbaar feit. Ik heb hem nog niet gezien, omdat hij tot nu toe niet verscheen op onze afspraken.
Terwijl we op het bureau aan het wachten zijn, merk ik dat ik wat onrustig word. Ik ben benieuwd wie deze jongen is en hoe het met hem gaat. Voordat hij werd opgepakt, bleef hij ongeveer zes maanden onder de radar. Niemand wist waar hij was. We wachten een half uur, dan mogen we naar boven.
Mijn collega en ik nemen plaats in de spreekruimte. Björn zit tegenover ons en een glazen wand scheidt ons van elkaar. Vrijwel meteen begint hij te huilen en richt hij zich tot mijn collega. Hij wil graag naar huis en anders naar het gezin waar hij verbleef, allesbehalve naar een plek in de gesloten jeugdzorg. Terwijl hij erg verdrietig tegenover ons zit, dwalen mijn ogen af naar beneden en zie ik dat hij geen schoenen aan heeft. Op de een of andere manier past dat bij zijn stemming. Ondanks dat ik al zesenhalf jaar dit werk doe, blijft het aangrijpend voor mij om een jongere op het politiebureau te zien zitten. Dit is vaak een moment waarop zij zich het meest kwetsbaar voelen.
In het gesprek wisselt Björn van verdrietig naar boos naar dwingend. Hij komt over als een verwarde jongen die zelf ook niet weet wat hij met zijn eigen situatie aan moet. Ik heb met hem te doen, als zestienjarige op het politiebureau, niet wetend waar hij straks heen moet. Ook hangt er nog een strafrechtelijke consequentie boven zijn hoofd. Björn belooft dat hij voortaan zal meewerken aan de afspraken met de Jeugdreclassering.
In overleg met de Raad voor de Kinderbescherming besluiten we om met Björn een civiel traject in te gaan. Een plek binnen de gesloten jeugdzorg met de focus op behandeling is beter voor Björn dan een voorgeleiding bij de rechter-commissaris waar vooral de straf centraal staat. Mijn collega gaat aan de slag om dit te regelen. Vanaf de zijlijn kijk ik mee en zie ik welke dilemma’s hier spelen.
Mijn collega bespreekt de andere mogelijkheden met Björn. Zo komt ook de terugkeer naar het gezin waar hij zes maanden heeft gewoond ter sprake. Björn weigert echter om de contactgegevens van dit gezin te geven, waardoor niet gecheckt kan worden of dit een veilige plek is voor hem. Thuis wonen is momenteel ook geen optie omdat de relatie tussen Björn en zijn moeder erg beschadigd is. En ook een open groep is helaas geen optie omdat Björn aangeeft dat hij daar niet aan wil meewerken. Helaas blijft alleen een plek binnen de gesloten jeugdzorg als optie over. Mijn collega dient een verzoek in bij de kinderrechter die hierover besluit.
Vrijdagmiddag, vijf minuten voor vijf. Mijn collega belt en vertelt dat Björn vandaag nog een plek krijgt binnen de gesloten jeugdzorg.
Tijdens het weekend moet ik regelmatig even aan Björn denken: hoe zou het hem vergaan in de geslotenheid en zou hij misschien geprobeerd hebben om weg te lopen? Na het weekend krijg ik te horen dat hij het goed doet op de groep en dat hij zo blij was met de warme douches die hij heeft kunnen nemen. Ik vraag me af wat Björn allemaal heeft meegemaakt dat een warme douche hem zo blij maakt. Wellicht dat hij hier nog over gaat vertellen, misschien ook niet. Hoe dan ook gun ik het hem dat hij vanuit de gesloten jeugdzorg gaat meewerken aan een plan om hem zo snel mogelijk ergens anders te kunnen laten wonen.
Een zestienjarige jongen die zes maanden onder de radar is gebleven, die strafbare dingen heeft gedaan om te overleven, die hier en daar probeerde naar school te blijven gaan is alsnog in de kern een zestienjarige jongen, een kind. Ik hoop dat hij mij toelaat om samen met hem te onderzoeken hoe hij betere keuzes kan maken, die passen bij een toekomst die hij eigenlijk, diep vanbinnen, zou willen hebben. De tijd zal het leren.
In de serie ‘Jeugdzorg in de praktijk’ vertellen jeugdzorgprofessionals wat zij meemaken tijdens hun werk. Ivon Schouten is een van onze bloggers. Ze werkt sinds 2016 als jeugdreclasseerder in Brabant. Dit is haar eerste blog voor Jeugdzorg Nederland: ze wil de mooie en succesvolle kanten, maar ook de worstelingen en dilemma’s laten zien die spelen in de Jeugdreclassering.
