De eerste stapjes
Probeer maar eens aan een geïnteresseerde buitenstaander uit te leggen hoe de jeugdzorg is georganiseerd. Niet aan beginnen, zou mijn advies zijn. Vier departementen die zich er mee bemoeien – Volksgezondheid, Onderwijs, Sociale zaken, Veiligheid en Justitie – , twaalf provincies, drie grootstedelijke regio’s en 431 gemeenten. En dan nog eens een stuk of vier stelsels die langs elkaar heen lopen voor kinderen met een laag IQ, medische en psychische problemen, die gedragsproblemen hebben en/of worden verwaarloosd.
Mijn advies in de voorlichting zou zijn: hou het kort en geef zo snel mogelijk aan dat het anders moet. Maar hoe ziet het andere stelsel er dan uit? Natuurlijk, alles moet dicht bij het kind en de ouders. En als je problemen vroegtijdig kunt voorkomen, dan moet je dat zeker doen. Zo zijn er nog wel meer mantra’s die inmiddels gemeengoed zijn geworden. Maar hoe organiseer je het nieuwe stelsel? Hoe kom je van een goed voornemen – verankerd in het regeerakkoord – tot een werkend nieuw stelsel?
Even de stand van zaken. Ieder ministerie lijkt bezig met een zogenoemd ‘transitiedocument’. De koepel van de gemeenten (VNG) en de provincies (IPO) zijn ook samen bezig. Tevens heeft Jeugdzorg Nederland haar ideeën geventileerd. Nog even en er zijn meer transitieplannen dan transities. En moet er een overkoepelend transitiedocument komen, waar we weer met z’n allen aan gaan werken.
In de tussentijd bedenken steeds meer gemeenten dat het misschien toch niet zo’n goed plan is om die jeugdzorg in huis te halen. Het geld is prima maar de uitvoering ter hand nemen, gaat toch te ver. Ook zijn er provincies die niet los durven te laten als gemeenten twijfelen en geen concrete plannen maken over zowel onderlinge gemeentelijke samenwerking als de integratie van de jeugdzorg tot één samenhangend stelsel.
Mijn conclusie? We staan nog helemaal aan het begin van de nieuwe jeugdzorg. Misschien zijn de eerste stapjes gezet in een lange marathon.
Hans Kamps,
Voorzitter Jeugdzorg Nederland.
