Een stukje saamhorigheid
Ik weet niet hoe het u vergaat, maar als je het nieuws en de actualiteiten rond de formatie volgt, lijkt het net alsof er in Nederland meer is waarin we verschillen dan waarin we delen. Líjkt het. Want volgens mij hebben we allemaal behoefte aan hetzelfde: volgens mij willen we allemaal ietsje meer saamhorigheid.
Door Hans Spigt, voorzitter Jeugdzorg Nederland
Soms is er dan ineens een lichtpuntje. Afgelopen weekend zag ik er vijfduizend, in Nijmegen, Arnhem Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Die samen anderhalf miljoen euro bij elkaar wandelden tijdens de Nacht van de Vluchteling. Een stukje saamhorigheid ingezet voor hen die het nodig hebben. Voor de kwetsbaren op deze wereld.
Internationale Dag van de Vluchteling
Vandaag is het Internationale Dag van de Vluchteling en denk ik aan hen, en aan de kwetsbaarste onder hen. De minderjarigen. De zogenoemde Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen, die we kortweg AMV’s noemen.
Jongeren, kinderen vaak nog, die in landen ver weg vertrokken uit, weg van hun familie en alles wat hen lief was, soms met een opdracht hun hele familie in veiligheid te brengen. Met een duidelijk doel: als het maar beter is dan wat het was. Misschien pas 16 of nog jonger, en alleen. Zonder de bescherming van volwassenen die hun belangen kunnen vertegenwoordigen. Eenzaam staan ze voor de poort van een opvangcentrum in een land dat niet van hen is, maar waar ze wel veilig zijn. En ze zijn niet alleen, want iedere week komen er nieuwe leeftijdgenoten aan. Niet één, maar tientallen. Vorig jaar ongeveer tweeduizend; op dit moment honderd a tweehonderd per maand.
Voor de kinderen onder zestien regelt Stichting Nidos zoveel mogelijk pleeggezinnen. Voor jongeren van zestien en ouder wordt met behulp van onze organisaties gezocht naar kleinschalige woonvoorzieningen. Dat gaat redelijk, en gelukkig steeds beter. Gemeenten, woningcorporaties, Nidos en de jeugdhulpinstellingen weten elkaar steeds beter te vinden en zo ontstonden voor deze groep de afgelopen twee jaar zestienhonderd plekken in kleinschalige woonvoorzieningen.
Gemeenten doen wat ze kunnen
De jongeren krijgen niet alleen een dak boven hun hoofd, maar krijgen ook begeleiding. Tot het moment dat ze achttien worden. Dan is hulp niet vanzelfsprekend meer, want houdt de financiering vanuit het Rijk op. Terwijl de begeleiding dan juist zo hard nodig is. Volwassenheid brengt nieuwe vragen met zich mee. Gemeenten doen wat ze kunnen, maar het systeem is weerbarstig. Horen deze jongeren nog onder de Jeugdwet? Formeel niet, want ouder dan achttien, maar qua hulpvraag eigenlijk wel. Zijn het dan ‘gewone’ statushouders? Eigenlijk ook niet, want hoe goed ook de begeleiding van Vluchtelingenwerk, een adolescent heeft net iets meer nodig.
Hoe de begeleiding dan toch plaatsvindt, wisselt per gemeente. De afdelingen Werk en Inkomen, Huisvesting, WMO en Jeugd werken samen, over de schotten heen, om met de jongere tot een toekomstplan te komen. Liefst al voordat hij/zij achttien wordt, en dan nog begeleid door onze jeugdhulpinstellingen. In veel gemeenten vindt zogeheten casusoverleg plaats en gaat het goed. Maar in andere gemeenten, die er maar af en toe mee te maken krijgen, weet men elkaar nog niet zo goed te vinden. Onlangs hoorde ik iemand opperen dat er misschien, binnen de groep statushouders, een taakstelling zou moeten komen voor de specifieke groep met de leeftijd 16-27 jaar. Dan krijgt elke gemeente te maken met jongeren en jongvolwassenen. Zodat de voorzieningen altijd op orde zijn en betrokken partijen elkaar blijvend weten te vinden. Ik weet niet of het een oplossing zou zijn, maar het is het bespreken waard.
Aan dat stukje saamhorigheid houd ik me vast
Vandaag is het Internationale Dag van de Vluchteling en denk ik aan deze jongeren. Ik denk aan de mensen bij onze instellingen, de corporaties en de gemeenten, die zich inzetten om deze minderjarige vluchtelingen een veilig plekje op de wereld te bieden. Die hen het gevoel geven dat ze er mogen zijn. Aan dat stukje saamhorigheid houd ik me vast in onzekere tijden, in de hoop dat het tot meer leidt…
