Goede jeugdzorg is.. zorgen dat elke 18e verjaardag ook echt een feest kan zijn!
Iedereen wil dat de jeugdzorginstellingen kwaliteit leveren – onze leden zelf voorop. Kwaliteit heeft een prijs: het is dan ook niet meer dan redelijk dat we voor goede zorg een fair tarief vragen aan gemeenten. Maar wat is een fair tarief? En wat verstaan we precies onder goede, of, nog betere, zorg? Onder het kopje ‘Goede jeugdzorg is …………’ wil ik met enige regelmaat in mijn column aandacht besteden aan zaken die belangrijk zijn voor onze sector. Daarin geef ik ruimte aan mooie voorbeelden maar schuw ik ook niet de kritische blik.
Deze keer het 18-/18+vraagstuk.
In 2017 worden ruim tweehonderdduizend jongeren achttien jaar. Een feest? Voor de meesten gelukkig wel. Een moment om naar uit te kijken. Eindelijk volwassen: je mag zelf bepalen wat je wilt en wat je doet. Maar als het feestje voorbij is, blijkt de dag erna eigenlijk niet te verschillen met de dag ervoor.
Voor een kleine tien procent van onze jongeren, is dat anders. Voor hen betekent de overgang van zeventien naar achttien een stap omgeven met nieuwe onzekerheden. De jeugdhulp die op hun 17e zo gewoon is, is op hun achttiende niet langer vanzelfsprekend. Soms is dat prima; te vaak is dat gewoon te vroeg. In het laatste geval kan hij eventueel terecht bij het WMO-loket en/of maakt hij aanspraak op regelingen uit de Participatiewet, maar in die overgang gaat veel mis en verloren. Soms zo veel dat de jongere al aan het begin van zijn volwassenheid met 1-0 achterstaat. Alles wat tot dan toe vertrouwd en zeker leek, is ineens vervangen door een zwart gat. Lang leve de volwassenheid.
Dan kan en moet anders. Wat kunnen wij als jeugdzorgaanbieders doen om ervoor te zorgen dat die overgang naar de wettelijke volwassenheid niet de (volgende) teleurstelling betekent?
Wij kunnen samen met elk kind in de jeugdhulp of in een pleeggezin op zijn zeventiende jaar starten met het maken van een toekomstplan. Een persoonlijk ontwikkelingsplan dat er op gericht is dat je ‘stevig op je poten staat’ als je achttien wordt: een routeplan voor school, werk, wonen en als het nodig is wat extra (jeugd)hulp. Voor de groep die een leven lang hulp nodig heeft, zorgen we voor een warme overdracht. Hoe ingewikkeld moet het zijn? Met gelden uit de jeugdwet, WMO en participatiewet moet er voor iedereen een goede overgang van 18- naar 18+ te maken zijn.
Wat mij betreft verlaat in 2017 geen kind meer de jeugdhulp zonder dat hij zicht heeft op een woning, een baan of opleiding. Als dit het aanbod van ons, de jeugdzorg, aan de samenleving is, dan weet ik zeker dat we medestanders vinden in onze staatssecretaris, Kamerleden, gemeenten, wethouders, scholen, pleegouders en de jongeren waar het om gaat.
Op de nieuwjaarsbijeenkomst van Jeugdzorg Nederland en de Associatie voor de Jeugd heb ik mijn voornemen gedeeld. Natuurlijk haken we aan bij lopende trajecten, via het Nederlands Jeugdinstituut en de VNG, om het vraagstuk breed aan te pakken. Maar uiteindelijk is het aan de jeugdzorginstellingen en de gemeenten om het ook echt te regelen. Om het te dóen. Als we samen de rekensom maken, dan zal blijken dat een extra investering in goede jeugdzorg voor veel jongeren het verschil zal maken tussen slagen en mislukken terwijl het de samenleving uiteindelijk een stuk minder kost. Waar is nu het feestje?
Hans Spigt
Voorzitter Jeugdzorg Nederland
