Jeugdzorg Nederland steunt de plannen van het kabinet om door te gaan met de uitvoering van de Hervormingsagenda Jeugd en om de rechten van kinderen en ouders te verbeteren. Net als het kabinet wil de branchevereniging ook verder met de transformatie van de gesloten jeugdzorg en het verminderen van het aantal uithuisplaatsingen. Wel wijst Jeugdzorg Nederland op de noodzaak van een brede, domeinoverstijgende visie op de jeugd. Deze moet een structurele oplossing bieden voor de overkoepelende problemen in de jeugdzorg.
Ronnie van Diemen, bestuursvoorzitter van Jeugdzorg Nederland: “Het nieuwe kabinet straalt met het regeerprogramma vertrouwen uit dat we goede stappen aan het zetten zijn in het verbeteren van de zorg voor jeugd. Zo werken wij als sector momenteel hard aan het maken van een omslag naar passende en zo thuis mogelijke zorg voor kinderen en gezinnen. In de gesloten jeugdzorg hebben we het aantal plaatsingen teruggedrongen van 1.706 in 2019 naar 891 plaatsingen in 2023.”
Een brede visie op jeugd nodig
Jeugdzorg Nederland wijst er wel op dat er meer nodig is dan de maatregelen uit het regeerprogramma. 25 jaar geleden ontving 1 op de 27 jongeren jeugdzorg. Inmiddels is dat op 1 op de 7. Van Diemen: “Dit is een trend die we als samenleving moeten doorbreken. Met de Hervormingsagenda Jeugd willen we het systeem van jeugdzorg op orde brengen en de jeugdzorg inhoudelijk verbeteren. En dat moeten wij ook doen. Maar uiteindelijk is het voor kinderen en gezinnen het beste als zij überhaupt geen jeugdzorg nodig hebben.”
Volgens Van Diemen ligt de basis bij het creëren van veerkrachtige kinderen en gezinnen. Als het dan toch even niet goed gaat is het van belang dat zij snel de voor hun meest passende hulp aangeboden krijgen: “Voorkomen is altijd beter dan genezen. Dit vraagt dat wij als samenleving verantwoordelijkheid nemen voor die veerkracht van kinderen en gezinnen en opnieuw gaan kijken hoe de hulp en ondersteuning voor jeugd het beste kan worden georganiseerd. Aan de basis hiervan ligt de vraag hoe het met de jeugd gaat, waar ze tegen aan lopen en waar ze behoefte aan hebben.”
De branchevereniging doet dan ook een beroep op het nieuwe kabinet om het voortouw te nemen om met elkaar aan de slag te gaan met het ontwikkelen van deze visie op de jeugd in Nederland. Dat vergt een domeinoverstijgende samenwerking die verder gaat dan alleen de jeugdzorg. Hierin moeten ook andere domeinen, zoals het onderwijs, gemeenten, lokale wijkteams, schuldhulpverlening en volwassenenzorg het verschil maken. Alleen door deze brede kijk op de jeugd en de problemen waar zij mee kampen kunnen we deze het hoofd bieden.
Aanbevelingen voor het kabinet
Het verbeteren van de zorg voor kwetsbare kinderen en gezinnen in Nederland vergt meer dan alleen symptoombestrijding. Structurele verandering is nodig. Om deze beweging in gang te zetten doet Jeugdzorg Nederland vijf concrete aanbevelingen aan het kabinet:
- Investeer verder in regionale, multidisciplinaire zorgnetwerken waarin (ambulante) jeugd- en gezinshulp aansluit op andere lokale hulpverlening, de jeugdgezondheidszorg en andere voorzieningen uit het sociaal domein;
- Blijf inzetten op de af- en ombouw van de residentiële jeugdhulp, waarbij het belangrijk is dat de transformatie naar kleinschalige, gezinsgerichte zorg in combinatie met passend onderwijs ook daadwerkelijk gemaakt en opgebouwd wordt;
- Zet door op de ontwikkeling van het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming en een passende aanpak voor de jeugdbescherming en -reclassering gericht op preventie en de samenwerking tussen gezinnen en hulpverleners;
- Dring de oplopende personeelstekorten in de jeugdzorg terug door meer plaatsen voor opleidingen en mogelijkheden voor zijinstroom in de sector te creëren, evenals betere arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden aan te jagen om professionals te behouden en verdere uitstroom te voorkomen;
- Overzie dat er duidelijke afspraken over inkoop en contractering worden gemaakt aan de hand van regionale samenwerking, robuuste regio’s en een gestandaardiseerd inkoop- en contracteringsmodel (de Wet verbetering beschikbaarheid jeugdzorg).
Jeugdzorg Nederland draagt graag bij aan de oplossing en gaat graag in gesprek met de bewindslieden ─ waaronder staatssecretaris Karremans van Jeugd, Preventie en Sport en staatssecretaris Struycken voor Rechtsbescherming ─ over hoe het kabinet de komende vier jaar haar visie op een veerkrachtige jeugd kan realiseren en werk kan gaan maken van de plannen uit de Hervormingsagenda, zodat kinderen en gezinnen ook écht gaan ervaren dat zij de passende hulp en ondersteuning krijgen voor hun problemen.
Lees hier het regeerprogramma terug.