Ambitie JN: Jeugdzorg(Plus) zonder gedwongen afzonderingen
Op 15 maart 2018 waren bestuurders en directeuren van de JeugdzorgPlus bijeen om met elkaar en met hun partners te spreken over gedwongen afzonderingen. Tijdens die bijeenkomst werd de ambitie uitgesproken om alles te doen om minder jongeren in de JeugdzorgPlus te plaatsen en om op termijn helemaal te stoppen met gedwongen afzonderingen binnen de JeugdzorgPlus.
Minder jongeren in de JeugdzorgPlus
We zetten ons in om het aantal jongeren in de JeugdzorgPlus te verminderen. Dat doen we door de jongeren nog eerder en beter te helpen sámen met de partners uit de basis- en uit de specialistische jeugdhulp (waaronder de GGZ). We pleiten o.a. voor het verder ontwikkelen en vaker inzetten van vormen van intensieve ambulantisering en kleinschaligheid. Ons ervan bewust zijnde hoe complex het vraagstuk is, zetten we ons ten volste in om samen met alle partners te komen tot voldoende diverse alternatieven, teneinde uiteindelijk gesloten jeugdzorg overbodig te maken.
Geen gedwongen afzonderingen meer
Een van de stappen in het transformatieproces van de JeugdzorgPlus is het reduceren van het aantal gedwongen afzonderingen tot nul. Om dat doel te bereiken, spreken wij af om het volgende te blijven doen, of (nog meer) te gaan doen met elkaar af:
– JeugdzorgPlus-organisaties registreren op eenduidige wijze, en monitoren hoe vaak jongeren in gedwongen afzondering geplaatst worden.
– JeugdzorgPlus-organisaties (blijven) werken aan een gezond en positief leef-, leer- en werkklimaat voor jongeren en voor hulpverleners.
– JeugdzorgPlus-organisaties ontwikkelen methoden om afzondering te voorkomen en delen best practices met elkaar. Ze houden intensief contact om van elkaar te leren zodat ze uiteindelijk alleen nog doen wat werkt.
– Jongeren(raden) en ouders worden volop bij de ontwikkeling van een gezonder klimaat en nieuwe methoden betrokken.
– Hulpverleners worden getraind om beter om te gaan met ingewikkelde en spanningsvolle situaties. Teams worden gecoacht zodat de leden op elkaar én op de jongere leren vertrouwen.
– JeugdzorgPlus-organisaties vertrouwen op de hulpverleners: de organisaties weten dat die alles doen in het belang van de jongeren. Dat betekent ook dat zowel hulpverleners als organisaties leren omgaan met risico’s.
– JeugdzorgPlus-organisaties brengen actief expertise naar de basiszorg (het ‘voorveld’) zodat tijdig alternatieven voor JeugdzorgPlus kunnen worden ingezet cq tijdig de juiste maatregel genomen kan worden ter voorkoming van opname in dwang- en drangkader.
– JeugdzorgPlus-organisaties gaan actief met de samenleving in gesprek: ze laten zien wie de jongeren in de JeugdzorgPlus zijn en welke hulp deze jongeren nodig hebben. Daarmee starten zij het maatschappelijke debat over de toekomst van de zwaarste vorm van jeugdzorg.
Niet alleen
Alleen kunnen we onze ambities niet waarmaken dus vragen we gemeenten en Rijk om met ons mee te doen. In het bijzonder vragen we gemeenten en Rijk om:
– De rechtspositie van de jongeren in de JeugdzorgPlus te waarborgen door hen in de wet net zo te behandelen als de jongeren in de jeugdpsychiatrie.
– De Inspectie niet (alleen) incident gestuurd te laten controleren, maar (ook) te laten inspecteren en adviseren op hoe risicosituaties vermeden kunnen worden.
– Ondersteuning te bieden om te komen tot betere, intensievere begeleiding, maatwerk en nieuwe methoden met als doel te voorkomen dat jongeren gesloten geplaatst en onnodig overgeplaatst worden. Deze ondersteuning zit zowel in het (faire) tarief dat de gemeente betaalt voor de JeugdzorgPlus als in extra budget.
– Ondersteuning voor bijscholing en training van goed gekwalificeerd personeel dat duurzaam inzetbaar is, om de jongere sterker en sneller uit de JeugdzorgPlus te laten uitstromen. Die ondersteuning zit zowel in het (faire) tarief dat de gemeente betaalt als in extra budget.
De organisaties hebben afgesproken om alle (wetenschappelijke) kennis en expertise die reeds beschikbaar is, zowel binnen als buiten de sector, inzetten en blijvend de samenwerking zoeken met iedereen die betrokken is bij de zorg voor jeugd. Bovenstaande kaders zijn voorwaardelijk om tot de voor ons allen gewenste verbeterslag te komen.
Definities
JeugdzorgPlus
In de JeugdzorgPlus worden jongeren na besluit van de kinderrechter gedwongen behandeld. Het verblijf in JeugdzorgPlus perkt de vrijheid van de jongere in en wordt alleen als uiterst middel en zo kort als mogelijk ingezet om jongeren met een gerichte behandeling weer toekomstperspectief te bieden.
Gedwongen afzonderen
Een van de manieren waarop in de JeugdzorgPlus vrijheid van de jongere wordt ingeperkt is de inzet van de maatregel gedwongen afzondering. Met gedwongen afzondering wordt bedoeld het gedwongen afzonderen van een jongere door de inzet van een separatieruimte of elke andere ruimte die op slot gaat anders dan via het reguliere nachtslot. De maatregel wordt ingezet in een noodsituatie waarin de hulpverlener geen andere mogelijkheid ziet om de jongere en zijn directe omgeving te beschermen.
