‘Kinderen uit de knel’: de samenleving is aan zet
Jeugdzorg Nederland sluit zich van harte aan bij de aanbevelingen uit het rapport ‘Kinderen uit de knel’ van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving. Ronnie van Diemen, voorzitter van Jeugdzorg Nederland: ‘Dit rapport vraagt aandacht voor de context waarin kinderen opgroeien en de invloed van problemen die daar spelen op het welbevinden van jongeren. Dit pleidooi sluit naadloos aan bij onze oproep om oog te hebben voor de kwetsbare positie van gezinnen en de gevolgen van complexe maatschappelijke vraagstukken, in het verkiezingspamflet dat we naar de verkiezingsprogramma-commissies van de politieke partijen stuurden. De timing van het rapport van Raad voor de Volksgezondheid & Samenleving is uitstekend: de aanbevelingen kunnen direct overgenomen worden in een nieuw regeerakkoord.’
‘Hervormingen van het stelsel staan op stapel. Bij de analyses blijft echter één belangrijk aspect onderbelicht: de context waarin kinderen opgroeien’, zo constateert de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving in ‘Kinderen uit de knel’. Van Diemen: ‘Dit is een belangrijke en terechte constatering. De maatregelen in de Hervormingsagenda Jeugd zijn nodig om tot een beter werkend jeugdzorgstelsel te komen, maar het voorkómen van jeugdzorg vraagt een veel bredere maatschappelijke inzet, op tal van beleidsterreinen. It takes a village to raise a child, schrijft Jet Bussemaker terecht in het voorwoord van het rapport.’
Dweilen met de kraan open
In het eerder verschenen verkiezingspamflet van Jeugdzorg Nederland staat o.a.: ‘Jeugdzorg is onlosmakelijk verbonden met de samenleving. Veel van de redenen waarom kinderen en gezinnen een beroep doen op de jeugdzorg hebben oorzaken die te vinden zijn in complexe maatschappelijke vraagstukken. Gezinnen kampen met armoede, schulden, huisvestingsproblematiek, complexe echtscheidingen, verslaving of psychische problematiek. Jongeren gaan gebukt onder de eisen van de prestatiemaatschappij, knelpunten in het onderwijs, de invloed van sociale media, en een onzekere toekomst door oorlog en klimaatverandering. Gezinnen, ouders, en kinderen staan onder druk en de vraag naar jeugdzorg stijgt. Maar zolang we de oorzaken niet aanpakken blijft het symptoombestrijding en dweilen we met de kraan open.’
Vijf aanbevelingen
In ‘Kinderen uit de knel’ geeft de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving de volgende aanbevelingen:
1. Borg de rechten en belangen van kinderen in wetgeving en beleid. Doe dit in elk geval op domeinen waarvan bekend is dat als ouders problemen op deze domeinen hebben, kinderen een verhoogde kans hebben op het ontwikkelen van problemen.
2. Breng de impact van wet- en regelgeving consequent in beeld met een Kinderrechtentoets. Doe dit aan de hand van een waardengedreven insteek waarin de ambitie en de noodzaak om kinderen gezond en veilig op te laten groeien voorop staat.
3. Borg het belang van kinderen in de taakinvulling en -uitvoering van organisaties. (H)erken dat er kinderen in het gezin wonen, verdiep je in de situatie, expliciteer de belangen van kinderen en weeg die mee als er beslissingen worden genomen.
4. Pak een actief terughoudende rol in het versterken van sociaal kapitaal en maak structurele financiering vrij voor opbouwwerk. Gemeenten zijn actief in het versterken en ondersteunen van lokale initiatieven en terughoudend in het zelf opstarten van nieuwe initiatieven.
5. Ontwikkel een actieve strategie voor het stimuleren van cross – linking practices en maak groepsgewijze hulpverlening beter mogelijk door dit in de financiering een volwaardige plek te geven en actief te bevorderen. Cross – linking practices zijn praktijken waarbij publieke organisaties het werk zo invullen dat zij de kans vergroten om sociale netwerken van hulpvragers te versterken.
Meer informatie:
Rapport ‘Kinderen uit de knel’, dec. 2023, Raad voor Volksgezondheid & Samenleving
Verkiezingspamflet ‘Gezond en veilig opgroeien’, aug. 2023, Jeugdzorg Nederland
