Ontkoker de gemeente!
Een belangrijke doelstelling van de decentralisatie van de jeugdzorg naar gemeenten was het mogelijk maken van integrale hulpverlening: over de verschillende ‘domeinen’ heen. De leefwereld van een kind bestaat niet uit verschillende budgetjes, maar is één geheel. En omdat ieder kind in een gemeente woont, zou het goed zijn dat de gemeente taken overnam die voorheen bij provincies, zorgverzekeraars en de rijksoverheid waren ondergebracht. Ook de aansluiting van de jeugdhulp op schuldhulpverlening, werk en inkomen, jeugdgezondheidszorg, veiligheidsbeleid, volkshuisvestingsbeleid en onderwijs zou na de decentralisatie een stuk beter geregeld kunnen worden.
Van theorie naar praktijk
Tot zover de theorie. Uit de evaluatie van de jeugdwet blijkt dat die nog lang niet overal in de praktijk is gebracht. Ook van onze leden in het hele land horen we dat hier nog veel winst te halen is. De decentralisatie van verantwoordelijkheden is een randvoorwaarde, die integraal werken mogelijk maakt. Maar de decentralisatie leidt hier (helaas) niet automatisch toe. Als gemeenten niet samenwerken en intern in ‘kokers’ blijven denken en werken, en budgetten strikt gescheiden houden, dan worden de doelen van de Jeugdwet nooit gehaald. Sterker nog: daar waar de Jeugdwet het jeugdhulpstelsel beter moest maken, wordt de situatie er nu eerder slechter op. Het laat zich raden wie wordt daar uiteindelijk de dupe van worden: het kind en zijn opvoeders.
Gemeenteraadsleden: pak deze kans
De komende gemeenteraadsverkiezingen en vooral de coalitie- of raadsakkoorden die daarna gesloten worden, bieden ons allen de kans om nu grote stappen vooruit te maken. Tegen de nieuwe gemeenteraadsleden zeg ik: benoem integraal of domeinoverstijgend werken tot topprioriteit. Tegen het college: neem verantwoordelijkheid voor de samenwerking in het sociaal domein of benoem juist een coördinerend wethouder die eindverantwoordelijk is voor de uitvoering en de budgetten en ook echt ‘in mag breken’ bij zijn/haar collega’s die over de deelterreinen gaan. Problemen in gezinnen kunnen dan veel effectiever aangepakt worden en ook jongeren die 18 jaar worden, kunnen veel beter begeleid worden richting een zelfstandig bestaan, met een diploma, een huis en een inkomen. Nieuwe raadsleden en toekomstige wethouders, laat deze kans niet liggen!
Hans Spigt
Voorzitter Jeugdzorg Nederland
