Opnieuw minder jongeren naar JeugdzorgPlus in eerste helft 2019
Het aantal jongeren dat in de eerste helft van 2019 in instellingen voor JeugdzorgPlus (gesloten jeugdzorg) is geplaatst, is met 7% gedaald ten opzichte van de eerste helft van vorig jaar. Daarnaast duurt een plaatsing gemiddeld korter, van 6,2 maanden in 2018 naar 5,8 maanden in de eerste helft van dit jaar. De cijfers komen uit de halfjaarlijkse Plaatsingsgegevens JeugdzorgPlus. In 2018 was, na jaren van toename, voor het eerst een daling te zien. “We zijn blij dat er nu twee jaar achtereen minder jongeren in de JeugdzorgPlus komen, maar terughoudendheid is gepast: het zijn er wat ons betreft nog steeds teveel,” aldus Bas Timman, bestuurslid van Jeugdzorg Nederland. Bovendien baart het hoge aantal spoedmachtigingen zorgen.
In de eerste helft van 2019 werden 715 jongeren in de JeugdzorgPlus geplaatst. Het aantal zit daarmee voor het eerst weer onder het ‘niveau’ van voor de decentralisatie van de jeugdzorg. De daling in de laatste twee jaar lijkt te komen door de afbouw van plekken in een aantal zorggebieden, de sluiting van een van de locaties JeugdzorgPlus en de gezamenlijke inzet van de sector in het plan De best passende zorg voor kwetsbare jongeren. Timman: “De daling is mooi, maar waar het om gaat is dat jongeren de best passende hulp hebben gekregen. Dat vertellen deze cijfers niet. Bovendien willen we nog veel minder jongeren in de JeugdzorgPlus. Onze inzet blijft daarom gericht op het realiseren van beter passende hulp voor alle kwetsbare jongeren.”
Relatief veel spoedmachtigingen
De rapportage laat verder zien dat er sprake is van een relatief hoog aantal spoedmachtigingen. Sinds begin 2018 wordt geregistreerd of sprake is van een plaatsing met een spoedmachtiging of met een reguliere machtiging. Bij afgifte van een spoedmachtiging dient een jongere binnen 24 uur geplaatst te worden. Bij 67% van de plaatsingen in de eerste helft van 2019 was dat het geval. Jeugdzorg Nederland vindt het hoge aandeel spoedplaatsingen zorgelijk omdat plaatsing met spoed niet goed is voor de jongere zelf vanwege de impact, maar ook niet voor de andere jongeren en de groepsleiders in de JeugdzorgPlus vanwege de onrust die met een spoedplaatsing gepaard gaat. Mogelijke verklaringen voor het hoge aantal zijn de wachtlijstproblematiek, de krapte in het zorgaanbod en de drempel voor JeugdzorgPlus: er wordt gewacht met het plaatsen in JeugdzorgPlus, tot het echt niet anders meer kan. Jeugdzorg Nederland organiseert op korte termijn een expertmeeting om de achterliggende factoren te analyseren en te bespreken hoe het aantal spoedmachtigingen naar beneden te brengen.
Ambities en belemmeringen
De sector wil meer kinderen zo thuis en liefdevol mogelijk laten opgroeien. In het plan De best passende zorg voor de kwetsbare jongeren spraken partijen af om de huidige JeugdzorgPlus te verbeteren en plaatsingen in de JeugdzorgPlus in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen. “Onze ambities zijn groot. Ik zie dat de hele sector in beweging is en deze cijfers zijn hoopvol,” zegt bestuurslid Timman. “Tegelijkertijd moeten we realistisch zijn. Alle betrokkenen willen aan de slag met de opgave om eerder, sneller en beter passende hulp te bieden aan kwetsbare jongeren, maar de enorme druk op het stelsel zit ons allemaal in de weg.” De complexe financieringsvraagstukken rond de ombouw vragen om langjarig commitment en een eenduidige visie, niet alleen bij de aanbieders, maar ook bij de opdrachtgevende gemeenten in regio-overstijgend verband. Op de ene plek lukt dat beter dan op de andere. De grote druk op de tarieven en het uiteenvallen van regio’s en de soms moeizame bovenregionale samenwerking tussen gemeenten maakt het volgens Timman ingewikkeld de ambities te realiseren.
