Tweede Kamer: ‘Papier is geduldig, maar wij niet meer’
De Tweede Kamer wil dat er vaart gemaakt wordt met de uitvoering van de plannen in de Hervormingsagenda Jeugd. Aan de ene kant zijn Kamerleden blij dat er nu eindelijk een agenda ligt, aan de andere kant zijn ze teleurgesteld over de mate van concreetheid van de plannen en maken ze zich zorgen over het tempo in de uitwerking en uitvoering. ‘Papier is geduldig, maar dat is deze Kamer volgens mij allang niet meer’, zo vat SP-Kamerlid Kwint de sfeer in het Kamerdebat samen. Alle fracties die deelnemen aan het debat ondertekenen een motie die harde deadlines koppelt aan de wetten en regels die voortvloeien uit de Hervormingsagenda Jeugd. Daarnaast komen er tal van andere onderwerpen voorbij tijdens het Kamerdebat gisterenavond.
Veel Kamerleden benoemen dat het goed is dat er nu een agenda ligt, maar hadden er eigenlijk meer van verwacht. Ook CDA-Kamerlid Peters is ‘blij’ dat de Hervormingsagenda er nu ligt, maar doet een oproep aan zijn collega’s: ‘Er ligt een agenda, een hervormingsagenda waar veel goede, slimme en bevlogen mensen mee aan de gang gaan. Laten we ze de tijd en de rust geven om er gedegen werk van te maken. Niet reageren op elk incident. Niet ieder krantenbericht of rake column gebruiken om met overslaande stem actie van de staatssecretaris te eisen.’
Bezuiniging
Het debat lijkt deels een herhaling van het commissiedebat over jeugdzorg van 20 april. Oppositiepartijen hekelen het feit dat de extra bezuiniging van 511 miljoen euro uit het coalitieakkoord nog steeds als een donkere wolk boven de jeugdzorgplannen hangt. Ook willen ze dat de invoering van een eigen bijdrage en het inperken van de behandelduur definitief van tafel gaan. De coalitiepartijen herhalen hun eerder geuite kritische kanttekeningen bij zo’n eigen bijdrage. Staatssecretaris Van Ooijen heeft ‘hierover eigenlijk niet zo veel nieuws te melden sinds de vorige keer dat wij elkaar zagen’, maar geeft wel aan dat in de Hervormingsagenda al afspraken staan over de behandelduur. Aangezien deze al zijn meegerekend in het financiële kader van de Hervormingsagenda, kunnen ze niet opnieuw ingeboekt worden bij de invulling van de bezuiniging van 511 miljoen euro. ‘Want dan tel je twee keer dezelfde besparing op. Dat kan niet de bedoeling zijn’, aldus de staatssecretaris.
Deadlines voor wetten en ministeriële regelingen
‘Maak haast. Wacht niet met wetsvoorstellen tot het eind van het jaar. Maak er spoedwetten van. Stel duidelijke deadlines en haal die dan natuurlijk ook’, zo benadrukt GroenLinks-Kamerlid Westerveld. ‘Maak vaart’, zeggen PVV-Kamerlid Maeijer en Kamerlid Den Haan. ‘Het papier is geduldig, maar de praktijk is dat niet meer. Er moet op korte termijn echt wat veranderen’, aldus SGP-Kamerlid Van der Staaij. ‘Ik wil ook snelheid’, stelt ChristenUnie-Kamerlid Ceder. VVD-Kamerlid Verkuijlen wil ‘met elkaar kijken hoe we snelheid in het proces kunnen brengen’. ‘Hoe wordt er nu uiteindelijk tempo gemaakt?’, vraag SP-Kamerlid Kwint aan de staatssecretaris. Alle Kamerleden die deelnemen aan het debat ondertekenen aan het einde van de avond een motie van PvdA-Kamerlid Mohandis waarin concrete deadlines worden verbonden aan de wetten en regels die in de Hervormingsagenda Jeugd worden aangekondigd.
AMvB Reële tarieven schiet tekort
VVD-Kamerlid Verkuijlen plaatst een kanttekening bij de roep om snelheid: ‘De uitwerking kan wat de VVD betreft niet snel genoeg naar de Kamer komen, maar die snelheid zal altijd gepaard moeten gaan met een grote betrokkenheid van de ervaringsdeskundigen, professionals, aanbieders en gemeenten’. En daar past volgens hem een kritische noot. ‘Want inmiddels ligt de AMvB reële prijzen Jeugdwet voor in de Kamer. Die lijkt op afstand te staan van waar de praktijk om vraagt. Wordt de AMvB hier nog op aangepast? En hoe gaan we nu zorgen dat dergelijke input uit de praktijk beter wordt betrokken bij de uitwerking van de hervormingsagenda?’, zo wil hij weten van staatssecretaris Van Ooijen. Ook GroenLinks Kamerlid Westerveld wijst op het tekortschieten van deze AMvB: ‘Als ik het voorstel van de staatssecretaris zie, dan vind het ik het nog allemaal veel te vrijblijvend. Ik zou het heel simpel willen stellen: als je iets doet, doe het dan goed’. Staatssecretaris Van Ooijen verwacht dat de overlegstructuur rond de Hervormingsagenda in de toekomst gaat helpen, omdat ‘we [dan] vaak met elkaar om tafel zitten om tal van onderwerpen te bespreken. Het mooie daarvan is dat we dingen met elkaar aan zien komen en signalen met elkaar kunnen delen’.
Kamer worstelt
De Kamerleden kaarten veel verschillende onderwerpen aan tijdens het debat, soms heel beknopt en soms wat uitgebreider. Zo komt de ‘18-/18+’-problematiek uitgebreid aan de orde, inclusief een voorstel van D66-Kamerlid Raemakers om de ‘bewijslast’ voor verlengde jeugdhulp om te draaien. Nu moet, bij veel gemeenten, uitgebreid beargumenteerd worden waarom verlenging nodig is. Raemakers stelt voor dat beargumenteerd moet worden waarom het niet meer nodig zou zijn. Meerdere Kamerleden vinden dat deze problematiek te weinig aandacht krijgt in de Hervormingsagenda. Staatssecretaris Van Ooijen reageert ‘terughoudend’ op de motie van D66-Kamerlid Raemakers. Ook is er aandacht voor de knelpunten en verbeteringen in de jeugdbescherming, wordt er meer aandacht voor pleegzorg gevraagd, wil de Kamer dat jongeren en ervaringsdeskundigen intensiever betrokken worden en gaat het over wachtlijsten en open-house-constructies. Er worden 13 moties ingediend. Het zijn allemaal belangrijke onderwerpen, maar de veelheid aan thema’s maakt dat echte focus in het Kamerdebat ontbreekt en de staatssecretaris en minister soms wel erg makkelijk wegkomen met nietszeggende antwoorden. De Kamer worstelt dus nog steeds. En stemt op dinsdag 4 juli over de ingediende moties.
Update: uitslag stemmingen
Op 4 juli stemde de Tweede Kamer over de 13 ingediende moties. Daarbij werden 11 moties aangenomen en 2 moties verworpen. Klik hier voor een overzicht van de aangenomen en verworpen moties.
Meer informatie
Het korte verslag van Kamerdebat over Hervormingsagenda Jeugd op de website van Tweede Kamer
Het woordelijk verslag van het Kamerdebat over de Hervormingsagenda Jeugd van 27 juni 2023
De aangenomen en verworpen moties bij het Kamerdebat over de Hervormingsagenda Jeugd
Bekijk het volledige debat terug via DebatGemist
De brief van Jeugdzorg Nederland en collega-branches voor het Kamerdebat
Het position paper van Jeugdzorg Nederland bij rondetafelgesprek over Hervormingsagenda Jeugd
De Hervormingsagenda Jeugd 2023 – 2028
De schriftelijke inbreng van de Kamerleden bij de AMvB Reële prijzen Jeugdwet
Artikelen in NRC, De Telegraaf, Binnenlands Bestuur en bij RTL Nieuws over Kamerdebat
Redactioneel commentaar van NRC over Hervormingsagenda Jeugd
Alle tweets over het Kamerdebat waarin de hashtag #HAjeugd is gebruikt
