Uitblijven structurele oplossing voor jeugdzorg onverantwoord
Helaas geen verrassingen voor de jeugdzorg op Prinsjesdag. De Rijksbegroting bevat dan wel tijdelijk extra geld voor gemeenten, maar die bedragen (300 miljoen euro in 2020 en 2021) waren al bekend bij de Voorjaarsnota. Hans Spigt, voorzitter van Jeugdzorg Nederland: “Gemeenten luiden massaal de noodklok over de grote jeugdzorgtekorten, maar het kabinet schuift een structurele oplossing door naar de volgende kabinetsformatie. We moeten nu haast hopen op nieuwe verkiezingen, want de sector kan helemaal niet nog jaren wachten.”
Het kabinet presenteert de tijdelijke extra middelen als geld voor de jeugdzorg. “Maar het geld is voor de gemeenten,” verduidelijkt Hans Spigt. Ook in 2019 kregen de gemeenten eenmalig 400 miljoen euro extra, maar die lijken ze vooral gebruikt te hebben om hun eigen bestaande tekorten af te dekken. “Van veel jeugdzorgorganisaties in het land, onze leden, hoor ik dat gemeenten aangeven dat er helemaal geen ruimte is voor eerlijkere en kostendekkende tarieven of het doorberekenen van inflatie en loonstijgingen. Dit extra geld voor gemeenten leidt dus niet automatisch tot betere jeugdzorg of ruimte om iets te doen aan de hoge werkdruk in de sector.”
Situatie onverantwoord
Stakende jeugdzorgwerkers, jeugdzorgorganisaties die in zwaar weer verkeren, de G40 en de VNG die de noodklok luiden: het heeft helaas niet tot een extra gebaar van het kabinet geleid. “Het kabinet schuift een structurele financiële oplossing voor de jeugdzorgtekorten gewoon door naar het volgende kabinet. Dat is onverantwoord,” vindt Spigt. “De problemen zijn te groot en het pappen en nathouden duurt al veel te lang.” De decentralisatie van de jeugdzorg in 2015 ging gepaard met een bezuiniging van 450 miljoen euro per jaar. Ondertussen steeg het aantal jongeren dat een beroep doet op jeugdzorg flink. Spigt: “Een eenvoudige rekensom leert dat er dus echt meer geld nodig is om goede jeugdzorg te garanderen, laat staan om de gewenste veranderingen te realiseren.”
Niet uit te leggen
Spigt heeft mogelijk nog grotere zorgen voor de komende jaren. Driekwart van de gemeenten heeft al aangekondigd volgend jaar te gaan bezuinigen op het sociaal domein, zo blijkt uit onderzoek in opdracht van Binnenlands Bestuur. Dat komt niet alleen door de tekorten bij de jeugdzorg, maar ook omdat gemeenten minder geld uit het gemeentefonds krijgen dan verwacht doordat het Rijk minder geld uitgeeft dan gepland. Spigt: “Het Rijk houdt geld over, maar gemeenten moeten pijnlijke bezuinigingen doorvoeren. Dat lijkt me toch niet de bedoeling. En dat dit dan leidt tot verdere verschraling van de zorg voor de jeugd is al helemaal niet uit te leggen.”
