Van Rijn: ‘De toegang is nog in ontwikkeling’

De Tweede Kamer maakt zich zorgen over het functioneren van de toegang tot jeugdhulp bij gemeenten. Staatssecretaris Van Rijn erkent dat hier verbeteringen nodig zijn: ‘de toegang is nog in ontwikkeling’. Ook zijn er zorgen over de privacy, over de lage tarieven die gemeenten hanteren, de aansluiting van hulpverlening na de 18e verjaardag en de zorg voor asielkinderen. Daarnaast werd er uitgebreid gediscussieerd over de aanpak van kindermishandeling en het pleidooi van de Taskforce Kindermishandeling om stap 5 in de meldcode kindermishandeling minder vrijblijvend te maken.

Op maandag 16 november 2015 vindt in de Tweede Kamer het wetgevingsoverleg over de begroting Jeugdzorg plaats. Daar komen tal van onderwerpen aan de orde en worden maar liefst 18 moties ingediend. Onderaan dit verslag staan enkele links naar o.a. het stenogram van het debat, de ingediende moties en verslagen die anderen maakten van de begrotingsbehandeling Jeugdzorg.

Ouderbijdrage afgeschaft
Veel partijen zijn blij dat de ouderbijdrage voor jeugdhulp afgeschaft wordt. De PvdA herhaalde de belangrijkste conclusie uit het onderzoek naar de ouderbijdrage: de kosten die de ouders maken zijn hoger dan hun besparingen. De SP vindt dat de ouderbijdrage ook met terugwerkende kracht over 2015 geschrapt moet worden en dat gemeenten in de plannen van de staatssecretaris onvoldoende gecompenseerd worden.

Kindermishandeling
De aanpak van kindermishandeling kan en moet beter, aldus de VVD. Daartoe presenteerde deze partij het ‘Actieplan aanpak kindermishandeling‘. De SP pleit er voor om het combinatiepakket dat ziekenhuizen hanteren, bestaande uit training, screeningsprocedure en inspectietoezicht, ook in te voeren voor andere sectoren. In het voorstel van de VVD en in een pleidooi van de Taskforce Kindermishandeling wordt gepleit voor een aanpassing van stap 5 in de meldcode kindermishandeling. Met name CDA en D66 keren zich fel tegen de mogelijke invoering van een meldplicht.

Meldcode: plicht of registratie
Staatssecretaris Van Rijn spreekt niet over een meldplicht, maar over verplichte registratie: “Je gaat niet ineens over tot een platte meldplicht, maar je probeert die stap vijf minder vrijblijvend te maken. Ik ben er nog niet helemaal uit, maar ik ben zeer bereid om te bekijken wat dat betekent voor de manier waarop wij de registratie verder kunnen verbeteren. Als dat lukt, denk ik dat wij precies tegemoetkomen aan de opmerkingen van zowel de Nationaal Rapporteur Mensenhandel als de Kinderombudsman, Augeo en de Taskforce’.

Overgang van de jeugdzorg
De SP vindt dat de jeugdzorg uitgehold wordt en stelt in een tegenbegroting voor om de bezuinigingen op jeugdzorg terug te draaien. Volgens de VVD is de overgang van de jeugdzorg juist rustig geland, maar er zijn er nog wel enkele aandachtspunten. D66 stelt dat kinderen nooit de dupe mogen worden van hobbels en obstakels door de decentralisatie en vindt dat de staatssecretaris op aantal punten meer regie moet voeren. Staatssecretaris Van Rijn benadrukt dat de continuïteit van zorg goed geborgd is, terwijl daar vooraf veel zorgen over waren. Wel erkent hij dat er praktische knelpunten zijn die nog opgelost moeten worden.

Toegang tot jeugdhulp
Grote zorgen zijn over het functioneren van de toegang tot jeugdhulp, mede naar aanleiding van enkele rapporten over dit onderwerp. De PvdA pleit voor een kwalitatief onderzoek naar de toegang: krijgen kinderen snel genoeg de juiste hulp? GroenLinks haalt het recente rapport van de Kinderombudsman en heeft zorgen over ambtenaren die op de stoel van de zorgverlener gaan zitten. Het financiële belang van de gemeente gaat dan boven de zorgbehoefte van het kind. Staatssecretaris Van Rijn erkent dat de toegang nog in ontwikkeling is. De Inspectie Jeugdzorg doet ook onderzoek naar de werking van de toegang en komt in 2016 met een rapport. Van Rijn: ‘De werking van de toegang zal ook in 2016 verder worden onderzocht’.

Knelpunten rond inkoop
Het CDA vraagt om een onderzoek naar de tarieven die gemeenten hanteren voor jeugdhulp, vanwege de vele signalen dat er voor bodemtarieven gewerkt moet worden en dat ten koste gaat van de kwaliteit. De VVD vraagt aandacht voor de goede ervaringen in enkele regio’s met inkopen op basis van ‘outcome’ (resultaten). Staatssecretaris Van Rijn: ‘We hebben te maken met heel praktische knelpunten die een oplossing vergen, waarbij een aantal mensen met verstand van zaken bij elkaar moeten gaan zitten en afspreken wie wat doet. Verder moeten er misschien bestuurlijke afspraken worden gemaakt over vraagstukken zoals het inkopen van specialistische of bovenregionale zorg. Dat gaan we allebei gaan doen’. Als er bij de ene aanbieder een wachtlijst is, terwijl ergens anders plek is, dan moet er doorverwezen worden. De staatssecretaris gaat met de VNG bespreken hoe dat regionaal georganiseerd kan worden.

Van Rijn: ‘Gemeenten en zorgaanbieders zijn momenteel bezig om een aantal heel concrete maatregelen te nemen om de administratieve lasten terug te dringen. De VNG ontwikkelt een nieuwe bekostigingsmethodiek die gecombineerd wordt met resultaatafspraken‘.

Privacy, asielkinderen en meer
Ook wordt er uitgebreid gesproken over het waarborgen van de privacy, waarbij D66 enkele concrete voorstellen doet. De ChristenUnie vraagt om een pilot met verplichte mediation bij vechtscheidingen en om het behoud van de expertise van de Eigen Kracht Centrale. Verschillende partijen vragen aandacht voor de zorg voor asielkinderen. De PvdA doet voorstellen om de aansluiting van de zorg bij het bereiken van de leeftijd van 18 jaar te borgen. Het CDA vraagt opnieuw aandacht voor de toegang tot hulp voor ‘grenskinderen’ die bijvoorbeeld in Duitsland wonen, maar in Nederland naar school gaan. En er komen in dit Kamerdebat nog veel meer onderwerpen aan de orde. Lees voor een totaaloverzicht het woordelijk verslag of het Twitter-verslag.

Stemming over moties
Op alle zaken die besproken zijn, komt staatssecretaris in de eerstvolgende voortgangsrapportage terug, met de laatste stand van zaken. De Tweede Kamer stemt op dinsdag 24 november 2015 over de ingediende moties. Eventuele amendementen (met financiële gevolgen) komen in december in stemming.

Meer informatie:
Woordelijk verslag (stenogram) van WGO Begroting Jeugdzorg
Agenda, stukken en overzicht van ingediende moties (onderaan) bij WGO
Uitslag stemming over jeugdzorg-moties op 24 november 2015
Verslag Tweede Kamer: ‘Kamer buigt zich over jeugdzorgbegroting’
Verslag VNG Magazine: ‘Privacybewustzijn jeugdzorg moet nog beter’
Verslag NVO: ‘Geen meldplicht huiselijk geweld en kindermishandeling’
Verslag Binnenlands Bestuur: ‘Kamer valt over slecht privacybeleid’

---