Veilig opgroeien

Alle kinderen hebben recht op een veilige omgeving om op te groeien en zich te kunnen ontwikkelen. Dit gunnen we kinderen thuis, maar ook als zij volledig, tijdelijk of gedeeltelijk in de jeugdhulp wonen. Bijvoorbeeld bij een pleeggezin, gezinshuis of op een residentiële groep. We zetten ons in om kinderen (weer) veilig thuis te kunnen laten wonen, en werken hard aan het verbeteren en bespreekbaar maken van onveilige situaties in de jeugdzorg.

Geweld en kindermishandeling

Kindermishandeling en huiselijk geweld hebben een enorme impact de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Daarom is het belangrijk om onveilige opvoedsituaties op tijd te signaleren, te bespreken en duurzaam te stoppen. Veilig Thuis is er voor advies, ondersteuning en het melden van huiselijk geweld en kindermishandeling. Voor jezelf, maar ook wanneer je je zorgen maakt over de veiligheid van iemand anders kun je contact opnemen met Veilig Thuis via het telefoonnummer 0800-2000. Ook als jeugdhulpprofessional. Of je nu vragen en vermoedens hebt, of het zeker weet. Je zorgen delen is een belangrijke eerste stap.

Bij geweld en kindermishandeling moet ook gedacht worden aan uitbuiting van jongeren. Dit kan gaan om seksuele uitbuiting of criminele uitbuiting. Het is belangrijk dat we in de jeugdzorg oog hebben voor deze verschillende vormen van kindermishandeling.

Alle professionals die in de jeugdhulp werken hebben een verantwoordelijkheid in het veilig opgroeien van kinderen. Ze werken daarom verplicht volgens de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.

Veiligheid in de jeugdzorg

Ook binnen de jeugdzorg hebben kinderen en jongeren te maken gekregen met fysiek, psychisch of seksueel geweld. Juist op plekken waar zij hulp en bescherming nodig hebben en zij extra kwetsbaar zijn was hun veiligheid niet altijd gewaarborgd. Het leed dat de slachtoffers is aangedaan is groot. Ze hadden bescherming nodig maar kregen in plaats daarvan te maken met geweld van hulpverleners of tussen jongeren onderling.

In 2012 publiceerde Commissie Samson het rapport ‘Omringd door zorg en toch niet veilig’. De commissie deed onderzoek naar seksueel misbruik in de jeugdzorg. Naar aanleiding van dit rapport is het Kwaliteitskader Voorkomen seksueel misbruik opgesteld met als doel om misbruik in de jeugdzorg te voorkomen.  In 2019 hebben wij onze excuses aangeboden voor het geweld dat de afgelopen vijfenzeventig jaar in de jeugdzorg heeft plaatsgevonden. Dat deden wij naar aanleiding van het rapport ‘Onvoldoende Beschermd’ van Commissie de Winter.

Erkenning en excuses zijn een belangrijk startpunt van herstel maar vragen ook om daden. We werken als sector daarom hard aan verbetering en het veiliger maken van de jeugdzorg. Zo schreven wij het manifest ‘Naar een jeugdzorg die beter beschermt’ en zijn we hiermee aan de slag gegaan. Voornemens en ambities geven niet de garantie dat het in de toekomst beter gaat en blijft gaan. Het is daarom belangrijk dat we het onderwerp ‘veiligheid en geweld in de jeugdzorg’ bespreekbaar maken en blijven leren en reflecteren. Daarom blijven we in gesprek met jongeren en ervaringsdeskundigen en werken we samen met onze leden om de jeugdzorg voor iedereen veiliger te maken.

Waar kunnen slachtoffers zich melden?

Tot 1 januari 2023 konden slachtoffers van geweld in de jeugdzorg een financiële tegemoetkoming aanvragen bij het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg zijn er nog wel andere plaatsen waar ze zich kunnen melden. Bijvoorbeeld via de website Verbreek de Stilte of via het daarbij behorende telefoonnummer (0900-9999-001).

De jeugdzorgorganisaties die zijn aangesloten bij Jeugdzorg Nederland vinden het belangrijk dat slachtoffers ook bij hen terecht kunnen met zorgen, signalen en ervaringen. Jongeren kunnen dat bespreken met hun hulpverleners of de vertrouwenspersonen in de jeugdzorgorganisaties

Ook zijn er diverse lotgenotenorganisaties die slachtoffers van geweld in de jeugdzorg ondersteunen. Bijvoorbeeld door middel van onderling contact tussen lotgenoten en via belangenbehartiging.

Blijvend Vertellen is een digitaal monument voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg. Wat deze slachtoffers in hun jeugd hebben meegemaakt, heeft ze vaak voor de rest van hun leven getekend. In hun werk, relaties, vriendschappen of in hun eigen gezin. Het monument vertelt hun verhalen en geeft een overzicht waar hulp en ondersteuning te vinden is.